Logo
    main-post-cover

    11 milyon işıq uzaqlığındakı qalaktikanın detallı və çoxrəngli fotosu təqdim edilib

    Elm & Texnologiya
    20.06.2025
    Emil
         Avropa Cənub Rəsədxanasının (ESO) astronomları kainatın ən detallı və çoxrəngli qalaktika görüntüsünü yaradıblar. Bu, Yer kürəsindən 11 milyon işıq ili uzaqlıqda yerləşən NGC 253 adlı qalaktikadır. Qalaktikanın eni 65 000 işıq ilinə çatır. Bu panoramik görüntünü yaratmaq üçün 50 saatlıq müşahidə aparılıb və bu müddətdə 100-dən çox şəkil çəkilib. Bu, minlərlə çalar vasitəsilə hazırlanmış ilk detallı qalaktika görüntüsüdür. Hər bir rəng və çalar ulduzlar, qaz, onların tərkibi, temperaturu və hərəkət axınları barədə məlumat daşıyır, həmçinin çoxsaylı başqa informasiyanı əks etdirir. NGC 253 qalaktikası alimlərin mikrostrukturların - qaz, toz və ulduzların - qalaktikanın ümumi forması və təkamülünə necə təsir etdiyini detallı öyrənəcəyi ilk obyekt olacaq.
         Bu baxımdan NGC 253 qalaktikası olduqca əlverişlidir. O, sanki daha yaxından öyrənilməyə çağıraraq poz verir - həm bütöv şəkildə, həm də onun tərkibindəki detallarda aydın görünür və bu detalların xüsusiyyətləri onların rənglərindən oxunur. “NGC 253 qalaktikası ideal mövqedə yerləşir” - deyə alimlər izah edirlər. “O, o qədər yaxındadır ki, biz onun daxili quruluşunu inanılmaz dəqiqliklə müşahidə edib, tərkib hissələrini öyrənə bilirik. Eyni zamanda, o qədər böyükdür ki, onu vahid sistem kimi də görmək mümkündür”.
         Qalaktika haqqında əldə olunan bütün məlumatların toplanması üçün astronomlar Çilidə yerləşən ESO-nun avadanlıqları ilə təchiz olunmuş VLT - Yüksək Güclü Teleskopda quraşdırılmış çoxməqsədli spektral tədqiqat aləti olan MUSE-dən istifadə ediblər. Hətta görüntüyə səthi baxış zamanı belə tədqiqatçılar 500-dən çox planetar dumanlıq - Günəşimiz kimi ölmüş ulduzların atdığı qaz qabıqları - aşkar ediblər. Planetar dumanlıqlar onların məsafəsini olduqca dəqiq müəyyən etməyə və bununla da yerləşdikləri qalaktikanın uzaqlığını təyin etməyə imkan verir. Adətən bir qalaktikada 100-ə qədər planetar dumanlıq aşkar edilir, bu səbəbdən bir qalaktikada 500 belə obyektin tapılması böyük uğur sayılır.
    Paylaş
    Bənzər xəbərlər
    en-qedim-superkutleli-qara-deliyin-sirrinin-mumkun-cavabi-tapilib
    Elm & Texnologiya

    Ən qədim superkütləli qara dəliyin sirrinin mümkün cavabı tapılıb

    Astronomlar uzun müddətdir erkən kainatda nəhəng kütləyə malik qara dəliklərin necə yarandıqlarını anlamağa çalışırlar. Hazırkı nəzəriyyələrə görə, belə qara dəliklərin o dövrdə yaranmaları mümkün deyildi.
    donuz-embrionlarinda-ilk-defe-insan-ureyi-yetisdirilib
    Elm & Texnologiya

    Donuz embrionlarında ilk dəfə insan ürəyi yetişdirilib

    Heyvan və insan ximeraları gələcəkdə orqan transplantasiyası üçün insan orqanlarının yetişdirilməsi məqsədilə əlverişli rezervuarlar kimi yaradılır.
    havanin-mikroplastikden-temizlenmesi-usulu-teklif-edilib
    Elm & Texnologiya

    Havanın mikroplastikdən təmizlənməsi üsulu təklif edilib

    Tədqiqatçılar ətraf mühitdə toplanmış mikoplastiki havadan təmizləmək üçün sadə və effektiv bir üsul tapıblar. Təcrübə göstərib ki, “yaşıl damlar” təhlükəli hissəciklərin 97.5%-ni aradan qaldıra bilir.
    antarktidada-namelum-radiosiqnallar-teyin-edilib
    Elm & Texnologiya

    Antarktidada naməlum radiosiqnallar təyin edilib

    Antarktida üzərində yüksəkdə uçan kosmik şüa detektoru alimlərin sözlərinə görə müasir fizika təsəvvürlərini şübhə altına alan qəribə siqnallar qeydə alıb. Yüksək enerjili neytrinoların yaratdığı Çerenkov şüalanmasını qeydiyyata alan ANITA anteni ilə çalışan tədqiqatçılar Yer kürəsinin dərinliklərindən qalxan kimi görünən radioimpulslar aşkar ediblər ki, bu da mövcud fizika modellərini pozur.
    alimler-marsin-terraformalasdirma-planini-teqdim-edibler
    Elm & Texnologiya

    Alimlər Marsın terraformalaşdırma planını təqdim ediblər

    Marsın terraformalaşdırılması perspektivi - yəni onun yaşanacaq hala gətirilməsi - hələ 30 il əvvəl fantastika kimi görünürdüsə, bu gün müasir texnologiyalar və bu sahədə aparılan tədqiqatlar sayəsində real təfərrüatlar almağa başlayıb.